Đã 70 năm trôi qua từ khi Fender làm ra cây guitar điện thân đặc đầu tiên của mình. Một miếng gỗ thông lớn với một pickup single-coil, cây Esquire với bridge 3-saddle và cần gỗ Maple.
Trải qua 2 cuộc lột xác, Esquire đã trở thành Telecaster, và chuyện sau đó là lịch sử Fender. Nhưng âm nhạc luôn luôn tiến hóa, chẳng bao giờ chịu gò bó đứng im một chỗ, và Fender cũng không ngoại lệ. Và với năm 2020, Fender đã lập ra kỉ lục năm bán ra nhiều cây đàn nhất lịch sử.
Gìn giữ truyền thống
Và có lẽ không cần nhìn đi đâu khác khi câu trả lời luôn hiển hiện trước mắt chúng ta, những bằng chứng trên kệ hàng của mọi cửa hàng guitar từ truyền thống cho tới online. Những cây guitar, những chiếc amplifier, và cả những effect pedal là minh chứng sống cho việc Fender đã đạt được độ giao thoa hoàn hảo giữa giá trị cổ điển và công nghệ hiện đại như thế nào.
Rõ ràng, đó không phải là hướng đi có thể áp dụng cho mọi công ty guitar. Mỗi thương hiệu có áp lực và ước mơ riêng trên con đường của mình. Nhưng theo Justin Norvel – Phó chủ tịch điều hành Fender – giải thích, sự phát triển của Fender luôn tỉ mỉ với ngôn ngữ thiết kế dùng những công nghệ mới nhất để kể lại câu chuyện xưa cũ của mình.
Không giống nhiều phát minh hiện đại khác như TV, điện thoại, những thứ đã phát triển vượt hoàn toàn ngoài sức tưởng tượng về công nghệ và biến đổi hình dáng liên tục. Những cây guitar điện đầu tiên, những dáng đàn cổ nhất đôi khi vẫn là chuẩn mực vàng cho sản xuất nhạc cụ tới thời điểm hiện tại.
Và như Justin Norvell đã nói, thúc đẩy sự phát triển liên tục cũng là cái hay, nhưng quá trình tiến hóa ấy hoàn toàn dựa trên sự khởi đầu của Leo Fender.
“Tôi nghĩ nhiều người sẽ thấy cây Esquire đủ tốt rồi, và chắc chắn sẽ chẳng bao giờ có sự xuất hiện của Broadcaster/Nocaster/Telecaster cả” Justin chia sẻ “Nhưng với chúng tôi, nếu cây Strat năm 54 có body gỗ Ash, cần U profile thì năm 57 sẽ là cần V với thân gỗ Alder, và cả mặt phím Rosewood nữa. Và cứ thế, cây đàn tiến hóa”.
Tiến hóa và cách tân từ những giá trị kinh điển
Khi chúng ta nhìn vào line-up năm 2020 của Fender, ta hoàn toàn có thể thấy quá trình tiến hóa rất hài hòa 2 chiều. Những dòng như Mexican Vintera và US American Original, Squier cũng chăm chút cho dòng Classic Vibe. Player Series với cái giá dễ chịu, hay cả “ngựa chiến” American Professional và American Ultra. Hay nhìn xa hơn nữa, sự cách tân của dòng Acostasonic.
Xuyên suốt các series là profile cần “Modern D” mới toành, cũng như fretboard radius 10-14. Ngoài ra còn có dòng pickup Ultra Noiseless, logo dát vàng, body được chỉnh sửa tới chi tiết nhỏ nhất để ngày càng cho người chơi cảm giác thoải mái rồi khoác lên một loạt màu mới siêu bắt mắt. Để kể ra ư ? Texas Tea, Mocha Burst, và Rosegold thuộc hàng những màu sắc được ưa chuộng nhất của Fender năm nay đó.
Riêng dòng Acoustasonic đã gây ra vô vàn tranh cãi, nhưng kì lạ rằng sau 18 tháng, chúng ta chợt nhận ra mình chưa bao giờ nghĩ tới việc có một ngày sẽ cần cây đàn thế này trong cuộc đời mình, khi sự kết hợp này… cũng hay đó chứ ?
“Tôi tin rằng có điều gì đó thiêng liêng ẩn dấu sau ngôn ngữ thiết kế cũng như âm sắc của âm thanh” Justin Norvel tiếp tục “Nên việc vươn ra và phát triển luôn phải đi kèm với sự ‘ngon mắt’, một cách rất Fender. Chúng tôi chỉ mang tới thị trường những gì chúng tôi cảm thấy thật xứng đáng”.
Bứt phá giới hạn
Acustatonic rõ ràng không phải là cây đàn mà Fender sẽ làm nếu đặt ở hoàn cảnh 20 năm trước, nhất là khi phải bắt tay với Fishman để phát triển công nghệ nữa. Nhưng ở hiện tại, Fender đã suy nghĩ thoáng hơn rất nhiều, thậm chí là hơi “điên”, đơn cử như dòng Paranomal và Parallel Universe.
Thân hình cục mịch, cổ quái này hoàn toàn không phải một thiết kế bừa bãi do Fender chạy deadline bịa ra, mà là một thiết kế từ tận năm 1969 dưới cái tên Fender Custom (một số cây rất hiếm hoi có chữ Maverick trên headstock. Với body đẽo gọt đầy siêu thực lại từ dáng Mustang (đã được sử dụng bởi Stinger Guitars), cần đàn 12 dây từ cây Electric XII nhưng chỉ lắp 6, phiên bản hiện đại giờ đã có thêm pickup Tim Shaw Humbucker và nhún Bigsby, cây Parallel Universe II Maverick Dorado như bước ra từ những giấc mơ kì dị, hoang dại nhất.
“Đó thật sự là ‘vùng cấm’ của chúng tôi, những thử nghiệm hoàn toàn khác biệt. Chúng tôi học hỏi cả những giai đoạn không phải là chói lọi nhất của Fender, như Swinger, Bronco, Starcaster và Maverick, để lưu giữ những giá trị lịch sử cũng như chứng minh rằng những cây đàn ấy không phải thất bại, mà là sinh nhầm thời”.
Như cây Starcaster với thân hình semi-hollow lệch, giờ sản xuất dưới mác Squier là minh chứng rõ nét cho việc đôi khi, những thứ lạ lùng chỉ là đang chờ thời thôi.
Với Justin Norvell, Parallel Universe còn lớn hơn rất nhiều so với một “bãi thử nghiệm”, đó là một vùng ý tưởng vô biên quy tụ những thợ làm đàn xuất sắc nhất. Đơn cử như cây Telecaster Mágico với pickup bọc vàng, bridge “Cut Telecaster” và 3 saddle đồng kiểu truyền thống.
“Cây Telecaster Mágico được bắt đầu từ ý tưởng Custom Shop của Ron Thorn” Justn hào hứng “Ý tưởng có thể tới từ bất cứ đâu”, bất cứ đâu ấy, đôi khi chính là các nghệ nhân, như sự kết hợp của Fender’s Custom Shop và Artist Series.
Có thể kể tới như sự kết hợp của Fender và Jim Root, Tom Morello, Tim Amstrong Hellcat, Brad Paisley, Britt Daniel và cả Jimmy Page.
Nghệ sĩ luôn xứng đáng với những gì tốt nhất
Như gần đây nhất, chúng ta có sự kết hợp của Fender và Kenny Wayne Shepherd, với body gỗ Ash dạng Chambered khoác lên màu Transparent Faded Sonic Blue đầy phóng khoáng và inlay vuông hoàn toàn lạ lẫm với Fender.
“Tôi muốn cây đàn có cá tính của riêng nó” Shepherd chia sẻ “Không thể nào chỉ vì cây đàn signature trước của tôi có radius 12-inch nghĩa là tôi chỉ biết chơi đàn kiểu đó được. Với tôi, cây đàn mới này là ví dụ gần sát nhất với mọi cây đàn tôi muốn được chơi khi ở trên sân khấu, rất gần với cây Fender ’61 Strat của tôi, và với tôi đó là chiếc cần Stratocaster tuyệt vời nhất trên đời”.
Ở thời những năm 80s, đôi khi nghệ sĩ không cần tên của họ trên headstock để biến một cây đàn thành kinh điển. Sonic Youth, Dinosaur Jr. hay cả Nirvana đã chọn những cây Jazzmaster và Jaguars vì chúng rẻ, lạ và dễ quăng quật. Kì lạ thay khi những cây đàn được tạo ra để ngồi thật thoải mái và chơi jazz, lại được đập tới sứt sẹo và viết lên lịch sử cho cả một thế hệ punk/grunge.
Cũng là những năm tháng ấy, bạn phải là một shred-god thực sự với tốc độ chơi đàn nhanh như điện xẹt hoặc kĩ thuật đỉnh cao với những câu đàn kinh điển để thực sự được một hãng đàn tạo ra cây đàn signature cho riêng mình. Nhưng với Fender năm 2020 thì khác, bất kì một nghệ sĩ nào đều xứng đáng có cho mình một cây đàn tốt, và mang trên nó dấu ấn cá nhân của mình.
Như Shawn Mendes với cây Musicmaster của Shawn Mendes.
Hay cây Ukulele của Billie Eilish chẳng hạn ?
Vậy chúng ta hãy cũng chờ đón xem, Fender sẽ mang tới gì trong năm 2021 nhé.
